Lusitania từng được coi là một trong những con tàu chạy nhanh và an toàn nhất thời đại bấy giờ. Nhưng khi thảm họa ập tới, nó lại "sụp đổ" nhanh hơn nhiều so với thiết kế.
Được mệnh danh là "Những chú chó đua của đại dương", Lusitana
và con tàu chị em của nó, Mauretania, là những chiếc tàu chở khách
nhanh nhất trong thời đại bấy giờ, có khả năng băng qua Đại Tây Dương
chỉ trong vòng năm ngày.
Với trọng lượng hơn 30.000 tấn
mỗi chiếc, chúng cũng là những chiếc tàu lớn nhất thế giới kể từ khi
được ra mắt vào năm 1906 cho đến khi bị Olympic và Titanic vượt qua lần lượt vào năm 1910 và 1911.
Vào ngày 7/9/1907, con tàu thực hiện chuyến đi đầu tiên, đi từ Liverpool,
Anh đến Thành phố New York. Rồi ngay trong tháng sau đó, nó giành được
giải Blue Riband cho lần vượt qua Đại Tây Dương nhanh nhất, tốc độ trung
bình gần 24 hải lý.
Đẹp, nhanh, sang trọng và được
đánh giá là vô cùng an toàn, không ngẫu nhiên mà Lusitania có thể thu
hút rất nhiều hành khách giàu có, nổi tiếng đến trải nghiệm những hải
trình thú vị.
Thậm
chí trong chuyến đi cuối cùng, nó còn được triệu phú Alfred Vanderbilt,
nhà sản xuất
Broadway Charles Frohman và nữ diễn viên Rita Jolivet,
cũng như nhà sưu tập nghệ thuật Hugh Lane ghé thăm. Cùng với đó là gần
2.000 hành khách (1959 người), đủ ngành nghề, lứa tuổi.
Ngoài
ra, các tài liệu và chứng cứ bí mật trong những cuộc nghiên cứu sau này
cho thấy, rất có thể Lusitania cũng mang theo 4,2 triệu đạn súng
trường, 1.250 vỏ đạn pháo... Tổng số vũ khí đạn dược có thể lên tới 173
tấn - một con số khổng lồ.
Ngó lơ cảnh báo, đâm đầu vào thảm họa
Vào
tháng 5 năm 1915, Lusitania dự kiến trở về từ New York đến Liverpool
với 1.959 hành khách và thủy thủ. Việc một số tàu buôn bị bắn chìm ngoài
khơi bờ biển phía Nam Ireland và báo cáo có hoạt động tàu ngầm của Đức
đã khiến Hải quân Anh cảnh báo Lusitania tránh khu vực này.
Họ
còn được đề nghị áp dụng chiến thuật "lạng lách", thay đổi hướng theo
mỗi vài phút một, thật bất thường để tránh sự đe dọa từ các con tàu ngầm
của phía Đức.
Đến
ngày 1/5/1915, đại sứ quán Đức tại Hoa Kỳ đã đưa ra một cảnh báo trong
một số tờ báo rằng, du khách trên tàu Lusitania phải cẩn thận. Những
hàng hóa bất thường (ý chỉ đạn dược vũ khí) rất có thể sẽ biến họ trở
thành mục tiêu quân sự.
Tuy nhiên, William Turner,
thuyền trưởng của Lusitana vẫn làm ngơ và quyết định thực hiện đúng hành
trình sắp tới. Ông trấn an hành khách rằng, Lusitana là con tàu có
thiết kế kiên cố, tốc độ luôn chạy tối đa, khoảng 27 hải lý/giờ, không
một thứ gì có thể đuổi kịp nó trên biển cả.
Giống như
Turner, hàng nghìn hành khách khác cũng tỏ ra coi thường lời cảnh báo
trên và không một ai trong số họ hủy vé tàu. Họ không biết rằng mình
đang đâm đầu vào một trong những thảm họa hàng hải đáng sợ nhất trong
lịch sử thế giới.
Khởi
hành vào đầu tháng 5 từ New York, đến ngày 7/5 Lusitana đã sắp đến cảng
Liverpool của Anh. Nhưng đây cũng là nơi nguy hiểm nhất khi những con
tàu ngầm U-boat của Đức đang ẩn nấp xung quanh và sẵn sàng nổ súng.
Về
phía Lusitana, dù cho một trong bốn phòng nồi hơi đã bị đóng cửa để
tiết kiệm than đá nhưng nó vẫn có thể dễ dàng vượt qua bất kỳ tàu ngầm
Đức nào nếu hoạt động ở tốc độ tối đa. Đó là một ưu thế không hề nhỏ.
Tuy
nhiên có vẻ chính điều đó đã khiến thuyền trưởng Turner trở nên chủ
quan, thay vì cho tàu đổi hướng liên tục, tránh tàu ngầm Đức thì ông lại
lên kế hoạch cho Lusitana chạy theo đường thẳng về phía cảng để nhanh
chóng hoàn tất hành trình.
Và
thật không thể đen đủi hơn khi một tàu ngầm mang số hiệu U-20 phát hiện
ra Lusitana đang ở những hải lý cuối của chặng hải trình. Nó không hề
cảnh báo mà phóng ngay một quả ngư lôi về phía con tàu khổng lồ.
Sau
khi bị tấn công bởi ngư lôi ở mạn phải Lusitana, một vụ nổ lớn hơn diễn
ra ngay sau đó từ bên trong, gây thiệt hại nặng nề cho động cơ hơi nước
và hệ thống đường ống của tàu. Ngạc nhiên hơn, con tàu gục ngã và chìm
hẳn chỉ sau 18 phút đồng hồ dù cho nếu theo đúng thiết kế, nó phải trụ
được nhiều hơn một giờ đồng hồ.
Phải nhắc lại một chút
để thấy rõ sự "chóng vánh" đáng sợ của thảm họa này. Titanic là con tàu
lớn, có kích thước tương đương so với Lussitana (thậm chí còn lớn hơn
một chút) sau khi gặp tai nạn cũng phải mất đến hơn 2 giờ mới chìm hẳn.
Như vậy, con số 18 phút của Lusitana khiến cho nó trở thành một thắc mắc
lớn, gây nên nhiều tranh luận trái chiều.
Cho
tới nay, người ta vẫn tin rằng, vụ nổ thứ hai đến từ số lượng vũ khí,
đạn dược khổng lồ mà con tàu mang theo. Cũng có người nói, nguyên do đến
từ một vụ nổ nồi hơi. Nhưng dù thế nào, nó cũng gây ra lỗ hổng lớn từ
phía trong thân tàu, khiến Lusitana không thể trụ được lâu hơn mà chìm
hẳn chỉ sau 18 phút.
Thảm
họa này cướp đi sinh mạng của gần 1.200 người (1.198) trong tổng số 1959
hành khách đã lên tàu, trong đó có 128 người Mỹ. Vụ đắm tàu Lusitana vô
tình gợi nên một làn sóng phản đối mạnh mẽ đến Đức dù cho đại sứ quán
của họ đã đưa ra lời cảnh báo rộng rãi. Người ta cũng tin rằng đây là
một trong những nguyên nhân khiến Mỹ quyết định tham chiến.
Tham khảo nhiều nguồn: Mirror, Shipwreckworld, History, Britannica
No comments:
Post a Comment